Blockchain, son yıllarda sıkça duyduğumuz bir teknoloji terimi haline geldi. Ancak, birçok insan için bu kavram hala oldukça karmaşık ve anlaşılmaz görünebilir. Oysa ki, blockchain temelde oldukça basit bir fikre dayanır. Bu yazıda, blockchain teknolojisini herkesin anlayabileceği bir dille açıklamaya çalışacağız.
“Blockchain teknolojisinin, iş dünyasında ve devlet yönetiminde devrim yaratabilecek potansiyele sahip olduğuna inanıyorum.”
– Vladimir Putin
Blockchain Nedir?
Blockchain, dijital bilgilerin güvenli ve şeffaf bir şekilde saklanmasını ve transfer edilmesini sağlayan bir veri tabanıdır. Tüm işlemleri bloklar halinde kaydeder ve bu blokları birbirine bağlar. Bu sistem, işlemlerin %100 şeffaf (tüm işlemler herkes tarafından görülebilir) ve değiştirilemez olmasını sağlar. Her bir blok, belirli sayıda işlemi içerir ve her yeni blok, bir önceki bloktaki işlem bilgisini de kaydederek zincire eklenir. Böylece, işlemler kronolojik sırayla kaydedilir ve herhangi bir işlemin değiştirilmesi neredeyse imkansız hale gelir. Bu özellikler, Blockchain’in güvenilirliğini artırır ve merkezi bir otoriteye ihtiyaç duyulmadan çalışmasını sağlar.
Bitcoin ve Blockchain
Bitcoin, Satoshi Nakamoto isimli sembolik bir kişi (veya bir grup insan) tarafından, banka gibi bir aracıya ihtiyaç duymadan varlık transferi gerçekleştirme amacıyla yaratıldı. Bu amacı gerçekleştirmek için kurulan sisteme, blok zinciri anlamına gelen Blockchain denildi. Satoshi Nakamoto, 2009 yılında yayınladığı Whitepaper (İş planı diyebiliriz) isimli bir belgede, sistemin işleyişini detaylıca anlattı.
Bitcoin’in Sınırlı Arzı
Bitcoin, 21.000.000 adetle sınırlandırıldı. Bu sınırlı arz, Bitcoin’in değerinin arz-talep dengesine göre değişmesini sağlar. Tıpkı altın gibi, Bitcoin de sınırlı bir kaynağa sahiptir ve bu nedenle “dijital altın” olarak konumlandırılmıştır. Bitcoin’in sınırlı arzı, enflasyon riskini azaltır ve zamanla değer kazanma potansiyelini artırır.
%100 Şeffaf ve Merkeziyetsiz Sistem
Bitcoin ve Blockchain sistemi, %100 şeffaf ve merkeziyetsiz şekilde işlemeyi hedefler. Herkes, Bitcoin işlemlerini blockchain ağı üzerinden izleyebilir. Ancak, kullanıcıların kimlikleri gizlidir; sadece cüzdan adresleri görülür. Bu sayede, işlemler hem şeffaf hem de anonim olarak gerçekleşir. Merkeziyetsizlik, Bitcoin’in en önemli özelliklerinden biridir. Hiçbir merkezi otorite veya hükümet, Bitcoin ağı üzerinde kontrol sahibi değildir. Bu durum, Bitcoin’i sansürlenemez ve manipüle edilemez hale getirir.
Pi Sayısı ve Bitcoin Madenciliği
Her bir Bitcoin transferi, dünyanın dört bir yanında “Bitcoin madenciliği” adıyla çalışan bilgisayar programları tarafından onaylanır. Şöyle düşünün: A kişisi, B kişisine bir miktar Bitcoin göndermek istiyor. Bu isteği, onlarca farklı kişi bilgisayar programı kullanarak onaylıyor. Bu onaylardan sonra para transferi gerçekleşiyor ve söz konusu transfer, değiştirilemez şekilde ağa kaydediliyor.
Bitcoin transferlerinin onaylanması için kurulan sistem şöyle çalışır: Pi sayısının ondalık kısmı sonsuza kadar gidiyor, değil mi? Her bir Bitcoin transferi işlemi, Pi sayısının ondalık kısmındaki bir rakamı ifade eder. İşte madencilik burada devreye giriyor. Bitcoin madencileri, kurdukları bilgisayarlarla sıradaki rakamı tespit ediyor ve ardından sıradaki işlemi onaylıyor. Bu rakam bulma ve işlem onaylama süreci otomatik olarak gerçekleşiyor.
Madencilerin kurduğu bilgisayarlar ne kadar güçlüyse, o kadar hızlı ve çok işlem onaylanır. Her bir sayı bulma ve onay işlemi için madenciler ödül kazanır. Madencilik sistemi bu şekilde işler. Ancak Bitcoin’i sadece madencilik açısından anlamaya çalışmak yanıltıcı olabilir. Bitcoin’i, bankaya ihtiyaç duymadan para transferini gerçekleştirme yöntemi olarak değerlendirmek daha doğru olacaktır.
Sonuç
Blockchain ve Bitcoin, dijital dünyada devrim niteliğinde yenilikler sunar. Blockchain, verilerin güvenli, şeffaf ve değiştirilemez bir şekilde saklanmasını sağlarken, Bitcoin, merkeziyetsiz ve şeffaf bir finansal sistem sunar. Bu yenilikler, gelecekte daha da önemli hale gelecek ve dijital ekonomiyi şekillendirecektir.
